Waarom zonnepanelen of zonnevelden?

Er zijn meerdere redenen om voor zonnepanelen of zonnevelden te kiezen:

  • met zonnepanelen zijn we zeker van stroom als de zon schijnt
  • zonnestroom wordt goedkoper dan fossiele energie
  • stabiele investering: de zon blijft ieder jaar ongeveer evenveel schijnen
  • zonnestroom kan aan het net teruggeleverd worden
  • in de toekomst zullen we steeds meer zonnestroom opslaan met behulp van (buurt)accu’s of waterstof
  • de gemeente wil haar steentje bijdragen aan het tegengaan van klimaatverandering, u ook?

Samenwerking in de regio (RES): later op deze pagina.

Berekening gemeentelijke energiedoelen: onderaan deze pagina!

Waarom is duurzame energie noodzakelijk?

De urgentie voor gemeente Bunnik en Nederland als geheel om over te stappen op duurzame energie, wordt steeds groter want:

  • we zijn afhankelijk van energie in alles wat we doen
  • fossiele brandstoffen raken op (olie, gas en kolen)
  • toevoer uit het buitenland is onzeker
  • gaswinning in Groningen zorgt lokaal voor grote problemen (aardbevingen)
  • fossiele brandstoffen leiden tot klimaatverandering met grote gevolgen voor de hele wereld

Het klimaat verandert

  • klimaat verandert door hogere concentratie CO2 + andere broeikasgassen
  • de gevolgen van klimaatverandering zijn al zichtbaar: overstromingen, stormen en droogte brengen mens, dier, ons gehele ecosysteem in de problemen
  • de sociale impact is groot maar ook de maatschappelijke kosten
  • daarom is overstappen op duurzame energie op de lange termijn goedkoper
  • bijkomend voordeel: je behoudt meer werkgelegenheid en geld binnen je eigen (regio)grenzen

Gemeente Bunnik Klimaatneutraal!

In haar coalitieakkoord heeft de gemeente in 2018 als doel aangemerkt:

  • Bunnik klimaatneutraal in 2040
  • 10% duurzaam opwekken in 2022

 

Om klimaatneutraal te worden is het nodig dat we:

  1. energie besparen
  2. stoppen met gebruik van aardgas, olie, kolen
  3. warmte en elektriciteit duurzaam opwekken, ook voor warm water, verwarming, koeling en mobiliteit

Samenwerking: Regionale Energie Strategie

Bunnik staat niet alleen in haar doelen:

  • Internationaal: 40% CO2 reductie in 2030, 80-95% in 2050
  • Nederland: 49% CO2 reductie in 2030, 95% in 2050, verminderen aardgas inzet
  • Provincie Utrecht: klimaatneutraal grondgebied in 2040
  • Kromme Rijngebied: ambitie in Omgevingsvisie (2016) ‘energieneutraal in 2040 en het liefst off-grid’ (streven naar volledig gesloten elektriciteitssysteem)

 

Aanbod uit de Regio: Regionale Energie Strategie

  • Klimaatakkoord: landelijke opgave van 35 TWh opwek van duurzame elektriciteit
  • Vertaling binnen 30 regio’s (gemeenten, provincie en waterschappen)
  • Bunnik maakt deel uit van de regio U16.
  • Energievraag in 2050 geschat op 126 Pj voor gehele regio
  • Opwekking binnen de regio is mogelijk
  • Dit vergt een grote ruimtelijke opgave voor iedere gemeente
  • Windmolens en zonnevelden spelen een grote rol
  • Proces: gemeenten stellen een ‘conceptbod van de regio’ op. Dit moet gereed zijn na de ondertekening van het Klimaatakkoord op 1 juni 2020
  • Afspraak binnen de U16: niet wachten op de RES afspraken maar zelf met initiatieven aan de slag gaan

Panelen op alle daken: is dat voldoende?

Nee. Volgens onderstaande berekeningen kunnen we maximaal 25% van onze huidige energiebehoefte duurzaam opwekken op daken. Ook gaan we er vanuit dat de totale vraag naar energie daalt met 30% door besparende maatregelen.

 

Daarnaast moeten we nóg 45% duurzaam opwekken. We hebben vooral stroom nodig, want we willen van het gas af en onze auto’s niet meer op diesel en benzine laten rijden. Er is weinig duurzame warmte in onze regio. Als je uitgaat van de huidige technieken dan hebben we zonnevelden op de grond nodig én andere vormen van duurzame energie opwekking zoals windenergie.

 

Deze gegevens zijn gewijzigd op 4 september 2019 n.a.v. hernieuwde inzichten en de RES.

Lees uitleg bij de grafiek

 

We gaan ervan uit dat het totale huidige energieverbruik gelijk is aan 321 GWh als je alle energiebronnen omrekent naar elektriciteit.

Om klimaatneutraal te worden bij het huidige energieverbruik dan is dit een mogelijke combinatie aan maatregelen (waarbij realisatie zware maatregelen vergt):

  • én energiebesparing (96 GWh)
  • én zonne-energie op dak (79 GWh)
  • én windturbines of zonnevelden (samen 146 GWh)

 

Deze gegevens zijn gewijzigd op 4 september 2019 n.a.v. hernieuwde inzichten en de RES.

Lees minder

lees meer over de inzet van zon op daken

Vrijwel iedereen is het erover eens: de daken moeten in ieder geval optimaal worden benut zodat er zo min mogelijk ruimte nodig is voor zonnevelden. Wat er gebeurt er al?

  • De gemeente plaatst waar mogelijk zonnepanelen op het eigen vastgoed zoals sportaccommodaties en brandweerkazernes zonnepanelen. Hier wordt in 2019 verder aan gewerkt, bijvoorbeeld aan zonnepanelen op het gemeentehuis.
  • Het project Zonnig Kromme Rijn begeleidt agrariërs om zonnedaken te realiseren
  • Er is een subsidieregeling voor agrariërs die asbest saneren en er zonnedaken voor terugbrengen
  • Particulieren kunnen terecht voor informatie over zonnepanelen op het regionale energieloket
  • De lokale Energiecoöperatie Bunnik geeft advies en organiseert wellicht een collectieve inkoopactie.
  • De gemeente Bunnik heeft samen met de andere Kromme Rijngemeenten en netwerkbeheerder Stedin onderzoek gedaan naar wat er nodig is om meer zonnepanelen op daken aan te kunnen sluiten. In het landschap zijn regelmatig boerendaken te zien met maar een gering aantal panelen. De aansluitkosten zijn anders relatief hoog. Stedin heeft zich bereid getoond lagere aansluitkosten te rekenen wanneer agrariërs gezamenlijk aanvragen (bijvoorbeeld als ‘buren’).

lees minder

Hoeveel zonnevelden en windturbines zijn er nodig in Bunnik?

Deze gegevens zijn gewijzigd op 4 september 2019 n.a.v. hernieuwde inzichten en de RES.

 

Cijfers die laten zien wat er nodig is om klimaatneutraal te worden:

  • totaal bekend energiegebruik (excl. auto(snel)wegen) in Bunnik is 1157 TJ per jaar (2017) (Bron: www.klimaatmonitor.nl)
  • dit staat gelijk aan 321 GWh aan elektriciteit

Stap 1 = Energiebesparing

  • met een forse inzet is 30% reductie mogelijk = 96 GWh per jaar
  • het resterende energieverbruik is = 225 GWh per jaar

Stap 2 = duurzaam opwekken

  • om voldoende energie te hebben maar ook de CO2 uitstoot naar nul terug te brengen, moet 225 GWh duurzaam worden opgewekt
  • de kansen voor duurzame warmte worden als laag ingeschat in Bunnik

Stap 2a = zonne-energie op Bunnikse daken?

  • er is een grote potentie van 79 GWh duurzame electriciteit (bron TNO). Andere studies gaan echter uit van minder potentie; 42 GWh (bron Mapgear).
  • 79 GWh is gelijk aan 25% van onze huidige energievraag

Stap 2b = zonnevelden en windturbines

  • als alle geschikte daken zonne-energie opwekken, dan is er nog 146 GWh elektriciteit duurzaam op te wekken:
    • ófwel zonnepanelen in veld opstelling: 140 hectare zonneveld
    • ófwel Windenergie:  24 windmolens

(stap 2b is gebaseerd op: ‘Opgave Klimaatneutraal Bunnik, ODRU, augustus 2018’ waarin onder andere gebruik is gemaakt van ‘Target Energy Systems Kromme Rijnstreek, TNO, 2017’)

Lees onderbouwing berekening

 

Doelstelling 10% duurzame energieopwekking tot 2022

Om in de collegeperiode 2018-2022 10% duurzame energie op te wekken is er 32 GWh elektrische energie nodig. Dit betekent dat er minimaal 30 hectare aan zonnevelden gerealiseerd moet worden (rekenmethode ODRU). De exacte energieopbrengst per hectare hangt sterk af van de inrichting van het zonneveld.

Bij 30% energiebesparing:

  • Uitgangspunt is dat dit gelijk wordt verdeeld over aardgas, elektra en brandstoffen zoals benzine en diesel
  • Omrekenfactor van TJ naar GWh is 0,278

Berekening 140 hectare zonnevelden:

  • Een paneel wekt gemiddeld 250 kWh/jaar op (280 Wattpiek en 900 uur gebruik)
  • Voor 146 GWh zijn 584.000 PV panelen nodig
  • Dit staat gelijk aan 140 hectare (2,4 vierkante meter per paneel bij veldopstelling, aanname ODRU)

Berekening 24 windmolens:

  • Windmolens van 3,3 MW bij 2.000 draaiuren
  • Voor 140 GWh zijn dan 24 windmolens nodig

Lees minder

Plafond

De raad heeft besloten:

  • om 40 hectare zonnevelden te kiezen als bovengrens voor de raadsperiode tot maart 2022
  • de grenswaarde van 40 hectare wordt geëvalueerd. Na deze evaluatie kan de raad het plafond van 40 hectare in het zonneveldenbeleidskader wijzigen. Daarbij geldt een bovengrens van 70 hectare zonneveld in het gehele buitengebied tot en met 31 december 2030 (zie onderbouwing elders op deze pagina). Dit is maximaal 2% van het totale buitengebied.
  • Tot de raad een nieuw plafond heeft vastgesteld worden er geen vergunningen verleend voor aanvragen die boven het plafond van 40 hectare uitkomen.

Bovenstaande tekst is aangepast op 23 maart 2022 conform gemeenteraadsbesluit 10 maart 2022 (agendapunt 13).

 

De route voor de langere termijn naar klimaatneutraal:

Zoals gezegd is 140 hectare zonnevelden alleen voldoende als

  • ook 30% energie wordt bespaard
  • én alle geschikte daken worden benut voor zonne-energie

Er zijn misschien meer zonnevelden nodig om klimaatneutraal te worden:

  • als besparing en benut dakoppervlak achterblijven
  • toekomstige afspraken in de Regionale Energie Strategie (RES) kunnen resulteren in een hogere hoeveelheid op te wekken duurzame elektriciteit in de gemeente Bunnik

Er zijn misschien minder zonnevelden nodig om klimaatneutraal te worden als:

  • er ook grote windmolens worden gebouwd (richtsnoer: 10 hectare zonneveld levert ongeveer evenveel stroom als 1 windmolen)