Unieke positie met uniek landschap
Bunnik ligt in de prachtige Kromme Rijnstreek, het buiten van Utrecht. Aan de voet van de Utrechtse Heuvelrug. Op het kruispunt van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Romeinse Limes. Dichtbij de stad Utrecht, maar toch ook ver weg van alle drukte. De Kromme Rijnstreek is afwisselend en biedt uiteenlopende mogelijkheden voor wandelen, fietsen, kanoën en paardrijden. Landschapsdiversiteit maar ook kleinschaligheid zijn belangrijke kwaliteitskenmerken van de streek.
Zonnepanelen in het Bunnikse landschap
De gemeente wil het unieke karakter van het Kromme Rijn landschap en het gehele Bunnikse buitengebied zo goed mogelijk behouden. Waar zonnevelden toegestaan zijn, is een goede inpassing noodzakelijk. Passend bij de maat, schaal en richting van de diverse elementen in het landschap. Soms is er afscherming gewenst vanaf bepaalde zichtlijnen. Deze onttrekt de panelen uit het zicht maar ook een deel van het achterliggende landschap. Daarom is ook de hoogte van de opstelling van groot belang. Een laatste aandachtspunt is welk deel van een gebied transformeert tot zonneveld ten opzichte van het deel dat onveranderd blijft.
Het landschap krijgt haar karakter door landschappelijke structuren. Met zonnevelden voeg je een landschappelijke structuur toe. De gemeente kijkt mee met een initiatiefnemer of de bestaande beeldkwaliteit versterkt kan worden.
Compacte versus open opstelling
De voorkeur is vaak om zonnepanelen zo compact mogelijk te plaatsen. Er wordt dan relatief veel energie opgewekt op weinig oppervlak. Op andere locaties past een meer open opstelling waar het groene karakter zichtbaar blijft. Soms is het mogelijk meer zonnepanelen boven elkaar te plaatsen waarbij de afstand tussen de rijen groter wordt. Zo wordt meervoudig landgebruik mogelijk. Denk aan schapen die grazen tussen de panelen. Een andere mogelijkheid is de panelen op een hogere stellage te plaatsen. Je behoudt dan de doorkijk naar het achterliggende landschap, wat bijvoorbeeld naast fruitpercelen interessant kan zijn. Er zijn kansen voor teelten onder de zonnepanelen. Diverse opstellingen ziet u hier.
Verkaveling of infrastructuur volgen
De gemeente eist dat de panelen zo worden opgesteld dat de natuurlijke verkaveling, de infrastructuur of andere natuurlijke lijnen in het landschap worden gevolgd. Dit geeft een rustiger beeld zo dicht mogelijk bij het oorspronkelijke landschap.
Varianten in de opstelling zullen worden bekeken door de initiatiefnemer en de gemeente. Als je zoveel mogelijk stroom wil opwekken per zonnepaneel, dan wordt deze zo goed mogelijk op het zuiden gericht. Het liefst is vooral de voorkant van de panelen in zicht en niet de stellage.
Er zijn situaties waarin een oost-west opstelling gunstig is. Per paneel wek je dan minder stroom op maar het gehele zonneveld maakt gebruik van het zonlicht van zonsopkomst tot zonsondergang. Deze spreiding is gunstig voor onze energievoorziening in totaliteit. Voor de bodem(leven) is een oost-west opstelling zeer ongunstig omdat er vaak geen licht meer op valt. (natuur, landgebruik) Op waardevolle gronden zal de gemeente geen gesloten opstelling toestaan.
Hoogte
De hoogte van de stellage bepaalt hoeveel het achterliggende landschap zichtbaar is. De hoogte bepaalt ook de afstand tussen de rijen en of er multifunctioneel landgebruik mogelijk is. Zie meer over ‘hoogte’ op de pagina ‘opstelling‘.
De foto toont een stellage van ongeveer 5 meter. Deze draait mee met de zon. In Nederland zijn dergelijke zonnepalen te zien langs enkele snelwegen, bijvoorbeeld bij een bedrijventerrein of tankstation. Een heel zonneveld met dergelijke installaties komt in Nederland nog niet voor.
Meer over vormgeving
Afscherming met gebiedseigen beplanting
Door de onregelmatige verkaveling en de slingerende wegen zijn er relatief veel zichtlijnen in het Bunnikse landschap. Beplanting kan een zonneveld aan het zicht onttrekken. Deze dient te passen binnen het landschapstype zoals houtsingels, geriefhoutbosjes, solitaire bomen, hoogstamfruit, een haag. Lees hier meer over welke soorten wel en niet passend zijn.
Samen met direct omwonenden besluit de gemeente over de mate waarin de initiatiefnemer de zonnepanelen uit het zicht moet plaatsen. Gekozen kan worden voor beplanting met bovengenoemde gebiedseigen soorten. Soms heeft het de voorkeur het zonneveld niet af te schermen om juist zicht op het open landschap te houden achter en naast de panelen.
Hoeveel zonnevelden mogen er in een gebied
De gemeente stelt een maximum vast voor hoeveel hectare zonneveld er de komende jaren mag worden geplaatst in het gehele buitengebied en per deelgebied. Deze grenzen gelden voor een bepaalde periode. Daarna wordt er opnieuw over gesproken met de kennis en ervaringen van dat moment.
Deze begrenzing zorgt er voor dat inwoners geleidelijk kunnen wennen aan het fenomeen zonnevelden en niet overladen worden met een groot aantal velden. Vanwege deze grenzen is de volgorde van belang waarop een volledige vergunningsaanvraag wordt ingediend bij de gemeente.
De conceptgrenswaarden kunt u lezen op de pagina ‘visie van Bunnik‘, in het gebiedsoverzicht én op de individuele gebiedspagina’s.
Reflectie van zonlicht
Hinder is mogelijk door reflectie van zonlicht als bij een spiegel. Ook de verkeersveiligheid verdient dan ook aandacht wanneer een grotere installatie nabij een weg wordt geplaatst. De initiatiefnemer moet dit risico vooraf berekenen op basis van de hoek waarop de panelen worden geplaatst, de hoogte van de panelen, en de locatie van mogelijk gehinderden. Het gaat hierbij om direct omwonenden, passanten, verkeer over de weg en vliegverkeer in het geval van grote installaties. Van belang is de stand van de zon die vanzelfsprekend varieert gedurende de dag én het jaar. Moderne panelen zijn voorzien van een laag waardoor de schittering sterk afneemt.
Beschermde bomen nabij zonnepanelen
Als er schaduw valt op de (geplande) zonnepanelen, dan geldt het volgende beleid met betrekking tot de boom:
- Binnen de bebouwde kom: particulieren mogen de boom kappen zonder vergunning. Máár, als de boom op de lijst monumentale bomen staat, is er voor kap een vergunning nodig.
- Let op: het aanbrengen van zonnepanelen is geen reden om een kapvergunning te verlenen. Er mogen dus geen monumentale bomen of gemeentelijke bomen worden gekapt om zonnepanelen beter te laten functioneren.
- Buiten de bebouwde kom: de provincie is het bevoegd gezag. Houtsingels, lanen en bosjes zijn beschermd. Voor kap is ontheffing nodig. In algemene zin geldt dat iedere groenstructuur die gekapt wordt, gecompenseerd moet worden.
